Hayatımız Sınav

“Hayatımız Sınav” başlığıyla giriş çok klişe kaldı değil mi? Çünkü sınav bizlerin hayatının her anlamda merkezinde.Bizim ülke gençleri yaşam konusunda dünyanın en bahtsızlarından. Sebebi ise tüm yaşam alanının sınavlardan ibaret olması. Biz ilk okul sıralarındayken Anadolu Lisesi (o dönemler ortaokulu da vardı Anadolu Lisesi’nin beşinci sınıfın sonunda girilirdi hatırlarsanız) sınavları… Evet yalnızca 12 yaşında iken başlıyordu mücadele yani. 12 yaşında testler, denemeler…. Sonra ortaokul (şimdilerin 8. sınıfı) sıralarında yeniden sınav meselesi önümüze geldi. Fen ve Anadolu lisesi sınavları yine. Bu sefer mücadele daha zor olmuştu ve daha sıkı bir gereklilik arz etmekteydi çalışma. Yarış kızışmıştı. Üstelik artık geri dönülmez bir yolun girişiydi sınav..
Bu savaşı (pardon sınavı) öğrencilerin  ailelerinin belirli bir kısmı aşırı önemsedi, bazıları çocuğun seviyesini ölçme şansı olarak gördü, kimisi ise önemsemedi diğerleri kadar. Ama çocuklar için bu 14 15 yaşları şartların daha da çetinleştiği zaman oldu.
Evet, artık lise başlamıştı. Lise, yani üniversitenin öncesi… Maalesef ülkemizde lise eğitimi bundan ibaret. Üniversite öncesi sıradan bir zorunluluğu olan okul demek lise bizim memlekette.. Ha birde üniversite sınavında iyi bir ek puan getirecek olan okul. Tabi birde öğrenciler arası kast sisteminin iyice oturduğu yerdir lise. Yetenekleri keşfedilip geliştirilmiş, standartların çok üzerinde eğitim gören Fen Liseli ile yurdumun 3000 nüfuslu, hasbelkader derslerinde hocası olmayan düz liselisi aynı sınava girmekte olsalar da, kast sistemi dolayısı ile başarıları ile okulları doğru orantılıdır. Ya da ekonomik durumu iyi olan bir ailenin özel derslerle hazırlanan çocuğu ile dershaneye dahi gitmeyen fakir bir asgari ücretlinin çocuğu…
Bütün bu gerçeklikler içinde lise hayatı da üniversiteye odaklı biter. Ve üniversite maratonu olan son sınıf yaşanmaya başlar. Artık dershaneler dolup taşmaktadır. Denemeler, yaprak testler, gece dersleri, etüdler… Eğitim dershaneden ibaret olmuştur. Okul mu? Okul ve okul öğretmenleri “haddini bilişin mütevazılığıyla” kenara çekilmişlerdir. Ders bile işlemezler öğrenciler derslerde test çözsün de sınav kazansın diye.
Bu maraton bittiğinde öğrenci bir anda aşırı rahatlamıştır. Böylesi sıkışık fikstürden çıkan takımlar misali sonraki maçlarını kaybedecektir. Çünkü artık üniversiteye gelmiştir. Doğru düzgün hayal dahi etmediği, hayal etmeden sadece kazanmak için çalıştığı(yarıştığı demek daha doğru olur sanırım) üniversiteye. E üniversite için bir hayali olmayınca haliyle büyük bir bocalamanın içerisine girmiştir. Aşırı serbestiyet ve rahatlık onun için önceleri gezip tozma, takılmak kendi deyimiyle; sonraları maddi gücünü aşmamak için sadece oturup yatma fiilli bir üniversite hayatı başlattı ona. Amaç üniversiteye girmekti ve amaç hasıl olmuştu, yani çalışma türü fiillerin gerekliliği kalmamıştı. Tabi bu yatışın bedeli olarak aşırı yüklenilen vize final zamanlarını saymazsak. Esasen üniversite hayatı başlı başına bir trajedi…
Sonra 3. sınıftan sonra öğrenci bir şehir efsanesi olarak adını duyduğu KPSS ile tanışmaya başlar yavaş yavaş. Yeni bir yarış gelmektedir, farkındadır. Ama daha rahatlığın içindedir. Sonra 4. sınıfa geldiği vakit ufaktan bakınmaya başlar sınav için. Anlatılanları dinlemeye, içeriğini öğrenmeye, teknik konularını kavramaya çalışır. Fakat rahatlık artık sorumsuzluktan ziyade yarışmaya isyan şekline dönüşmüştür. Yani öğrencinin başlardaki rahatlığı ile son sınıf rahatlığı farklı olmuştur. Neyse konuya dönersek; bu şartlar altında 4. sınıf sonunda “tanıma amaçlı” sınava girer öğrenci. Fakat bu sınav ne YGS ne ÖSS ne OKS, hiçbir sonu “S” ile biten üç harfli kısaltmalarla imgelendirilmiş sınavlara benzememektedir. Öğrencininse hayatı bir koşuşturma, bir maratondan ibaret olduğu için, “zoraki bir öz güvenle” hazırlanmaya karar verir bu yeni ve bambaşka sınava.
Artık zaman değişmiş, şartlar ve rakipler değişmiş, her an herşeyin olabileceği, ya da hiçbir şeyin olamayabileceği bir yarış başlamıştır. Kalemlere uçlar konur; içeriği ve şekli değişmiş soru bankaları, yaprak testler denemeler ortaya çıkarılır ve bir köşeye konur. Yine onlara çok iş düşecektir. Yurdum gencinin hayatının dönüm noktalarında çok ayrıdır bu soru bankalarının yeri. Onlar candırlar, canandırlar. Onlara başlamadan önce konu tekrarları yapılır. Ama dedik ya şartlar değişti; konular oku oku, çalış çalış bitmez. 4 dersten girdiği sınavlar artık sadece başlama vuruşu olmuştur. İrili ufaklı 17 tane derse çalışıp hazırlanması gerekiyordur. Ve ağır aksak hazırlanır çaresiz.
Henüz değil, KPSS herşeyin bittiği sınav değildir. Daha ondan sonrası çoktur. Biz virgülümüzü olduğumuz yere koyalım dedik. Evet, 85-90 doğumlu her öğrenci ufak tefek rütuşlarla da olsa bu süreci böyle yaşamıştır. Ve yaşamaktadır. KPSS; tıpkı diğer sınavlar gibi bir hayat memat meselesi olarak önlerinde durmaktadır. Tüm hayatımız sınav şiarında hayat memat kavgasında olanlara selam olsun.