Hayatı anlamak, insanın sırrına vakıf olmak; insanoğlunun belki de binlerce yıllık düşüdür. Bu uğurda onlarca düşünce sistemi, yüzlerce fikir, binlerce kitap yaratmış; yine de tatmin olmayıp hayatı anlama mücadelesine devam etmiştir.
Bu dünyadan çok zihin geldi geçti. Hepsi kendince uğraşmasına rağmen insanın sırrına tam anlamıyla vakıf olamadan gitmiştir. Sırrın değil tamamına; bir kısmına vakıf olanlar dahi hakikati konuşma fırsatı bulamadılar. Allah’ın takdiri, belki de insanın sırrı için biraz da kendi kendine çaba sarf etsin diyedir.
Bizleri bugünlere getiren de bu çabalar oldu. Her ne kadar konu özelinde çok başarılı olamamış yani “hayatın anlamı nedir?” sorusu bugün insanlığın geldiği noktada emeği yadsınamayacak kadar büyüktür. Bizler bu sırrı çözmeye çalışırken hem yeni yeni icatlar ve keşiflerle medeniyetimizi kurduk; hem de diğer insanlarla olan ilişkilerimizi bir sistematiğe döktük. Soruyu hiçbir zaman tam cevaplayamadık fakat bize soru sormak yetmiş gibi görünüyor geldiğimiz noktada.
Ne Olabilir?
Yaşamın anlamının elbette tek bir cevabı olmayacaktır. Kimi insana göre para kazanmak, başkasına göre para harcamamak, bir başkasına göre ibadet, bir başkasına göre çocuklarına emek verip onları yetiştirmek, başarılı olmak, ünlü olmak, muktedir olmak, kitap yazmak, bitki yetiştirmek… Cevapları istediğimiz kadar uzatabiliriz. Hatta bu cevaplar yer yer birbirlerini tamamlayıcı şekilde olur. Aynı kişi cevaplardan birkaçını gerçekleştirmeye çalışır. Bazen tamamına sırt çevirip bir dağdaki Budistlere katılır, bazen hepsini aynı anda gerçekleştirmeye çalışır.
Cevaplarımız insanların gördüğüne, yaşadığına, çevresine sosyal statüsüne göre değişecektir. Her insanı var eden kişisel ve sosyal hayatı onun motor gücünü oluşturmakta olup motor gücünün verdiği istikamet hayatı anlamlandırmada ona yol gösterecek, motivasyonunu sağlayan etken de aldığı ve sindirdiği miras olacaktır. Yine aynı şekilde çocuk-genç-yaşlının söyleyeceği hayat üzerine sözler de farklı olacaktır. Mesela çocuk için hayat daha pastel, genç için daha keskin ayrımları olan, yaşlı için de çok kısa tadına doyulamayan şey diye açıklanacaktır.
Yani her birimizin yaşadığı, öğrendiği gördüğü nispetinde şekillendirdiği farklıdır. haliyle hayatın anlamı da farklı olarak her birimizde tezahür edecektir.
Tabi yaşama değer katma noktasında bazı hareketler diğerlerinden daha üstündür. Mesela insanlara iyilik yapmak çoğu kişiye göre hayatın anlamını bulmaktır. Yine iyi hatırlanmak, sevmek ve sevilmek her ne kadar farklı insanlar olsak da kabul edeceğimiz noktalardan. Zaten bu iki olguyu takip ettiğimizde diğer insanlarla hemfikir olmakla birlikte diğer çoğu şeyden daha anlamlı bir hayat sürüp insanın sırrına vakıf olmaya yaklaşmış olacağız.
Peki, sizce hayatın anlamı nedir?